Isolatiewaarde: de Rd waarde, Rc waarde en lambdawaarde

Leestijd: 5 min

Op de verpakking van isolatiemateriaal worden verschillende waarden genoemd. Deze vertellen je allemaal iets over de mate waarin een isolatiemateriaal in staat is om warmte en kou te weren. De twee meest gebruikte isolatiewaarden zijn de Rd-waarde en Rc-waarde. Om deze isolatiewaardes te berekenen kun je een calculator gebruiken. De Rd-waarde geeft aan wat het vermogen van een materiaal is om warmte en kou te weren. Gebruik de onderstaande rekenaar om de Rd waarde te meten.

Isolatiemateriaal	Lambdawaarde	Assortiment
PIR	0,019 - 0,027	Bekijk PIR in dit bereik
Glaswol	0,032 - 0,040	Bekijk Glaswol in dit bereik
Steenwol	0,033 - 0,040	Bekijk Steenwol in dit bereik
EPS 100	0,032 - 0,036	Bekijk EPS in dit bereik
XPS	0,034 - 0,036	Bekijk XPS in dit bereik

De Rc-waarde geeft aan wat het vermogen van de hele constructie is om warmte en kou te weren. Bereken hier de Rc-waarde. De R in deze afkortingen staat dan ook voor 'Resistance’. Om deze waarden te kunnen berekenen, moet je eerst iets weten over de lambdawaarde (warmtegeleidingscoëfficiënt / L-waarde / λ).

Wat is de Rd-waarde?

Een Rd-waarde (ook wel R-waarde genoemd) is de warmteweerstand van een isolatiemateriaal. De Rd-waarde geeft dus het isolerend vermogen van de isolatie aan. Hoe hoger dit getal, hoe meer warmte wordt binnengehouden.

De Rd-waarde is de, door de fabrikant aangegeven, isolatiewaarde van een materiaal. De d staat in dit geval voor ‘declared’. Een isolatiemateriaal heeft altijd een specifieke Rd-waarde, uitgedrukt in m²K/W. Deze kun je berekenen door dikte van het isolatiemateriaal te delen door de lambdawaarde. Hoe hoger de uitkomst, des te beter is de warmteweerstand en de isolatiewaarde. Hoe hoger de Rd-waarde des te beter is de isolatiewaarde. Isolatiemateriaal met een hoge Rd-waarde kan daarom in de winter warmte in huis houden en in de zomer houdt het warmte juist buiten!

Hoe wordt de Rd-waarde berekend?

De Rd-waarde (m²K/W) wordt berekend door middel van de dikte van het gebruikte isolatiemateriaal en de lambdawaarde (λ) van de isolatie. De Rd-waarde wordt vaak aangegeven bij het isolatiemateriaal, wij noemen deze per product altijd bij de specificaties.

Je kunt de Rd-waarde van isolatie ook zelf berekenen via deze formule: R = d / λ
d = de dikte van het isolatiemateriaal in meter (60 mm is dus 0,06)
λ = de lambdawaarde / warmtegeleidingscoëfficiënt

Bijvoorbeeld:

Een rol glaswol van 60 mm dik en een lambdawaarde van 0,035 heeft dus een Rd-waarde van 1,71 (want 0,06 / 0,035). Wil je met dit materiaal een Rc-waarde van 3 bereiken, dan zul je een materiaaldikte van minstens 110 mm moeten gebruiken (0,035 * 3).

Rd-waarde berekenen met rekenhulp

Wil je de Rd-waarde van je isolatie berekenen? Deze rekeninghulp maakt het gemakkelijk. De rekenhulp werkt als een calculator, maar je hoeft geen ingewikkelde formule in te voeren. Alleen het invoeren van de lambdawaarde en de dikte van het isolatiemateriaal is voldoende. Weet je niet wat de lambdawaarde van het isolatiemateriaal is? Op de afbeelding naast de rekenhulp staat een overzicht met de lambdawaardes van de meest voorkomende isolatiematerialen: PIR, glaswol, steenwol, EPS en XPS.

Wat is de Rc-waarde?

Een Rc-waarde is de warmteweerstand van de totale constructie. Bijvoorbeeld de totale constructie van je dak, inclusief houten balken en dakpannen. De Rc-waarde geeft dus het isolerend vermogen van de hele bouw-constructie aan. Ook hier geldt, hoe hoger dit getal, hoe meer warmte wordt binnengehouden.

De Rc-waarde van een constructie

Het isolerend vermogen van een constructie wordt uitgedrukt via de Rc-waarde (R= 'resistance', c = 'construction'). Hoe hoger de Rc-waarde, hoe beter de constructie isoleert. Een constructie is bijvoorbeeld het dak, de spouwmuur of een vloer. Om erachter te komen wat de Rc-waarde van de constructie is kun je zelf de Rc-waarde berekenen. Nieuwbouw-constructies moeten volgens het bouwbesluit (de BENG eis voor 2021) aan de volgende Rc-waarde voldoen volgens het bouwbesluit. Voor renovaties bestaan andere Rc-waardes dan voor nieuwbouw.

Dak: > Rc 6,3 m²K/W
Vloer: > Rc 3,7 m²K/W
Gevel: > Rc 4,7 m²K/W

De Rc-waarde berekenen

Het berekenen van de Rc-waarde is vrij complex en gaat verder dan het optellen van de afzonderlijke Rd-waardes van de gebruikte materialen. Je moet hierbij namelijk rekenen houden met het isolatiemateriaal, met alle andere bouwmaterialen, de mogelijke luchtlagen in de constructie en eventuele correctiefactoren voor bevestigingsmaterialen en een koudebrug. Wij adviseren om de Rc-waarde altijd te laten uitrekenen door een constructeur.

De Rc-waarde wordt als volgt berekend:

ΣRm + Rsi + Rse
Rc = ------------------- - Rsi - Rse
(1 + α)

Deze afbeelding laat de berekening nog duidelijker zien:

Toelichting:
Rm = Warmteweerstand van alle verschillende materialen in de constructie
Rsi = Warmte-overgangsweerstand (binnen / surface interior)
Rse = Warmte-overgangsweerstand (buiten / surface exterior)
α = Correctiefactor

Voor de Rsi, Rse en de α kun je de in het bouwbesluit geformuleerde standaardwaarden gebruiken.

Wat is de lambdawaarde?

De lambdawaarde is een getal dat aangeeft hoe goed een isolatiemateriaal warmte geleidt. Hoe lager de waarde, des te beter de isolatiewaarde is. Dat komt omdat warmteisolatie als doel heeft om warmte vast te houden. Daarom willen we warmtegeleiding voorkomen en is een lage lambdawaarde beter dan een hoge waarde. De lambdawaarde heeft overigens niets te maken met de dikte van het isolatiemateriaal. Een EPS-plaat van 30 mm heeft dezelfde lambdawaarde als een EPS-plaat van 120 mm.

De eenheid waarin de lambdawaarde wordt uitgedrukt is W/m.K. Dit is het warmteverlies in Watt per meter, per graad, temperatuurverschil tussen beide zijden van het isolatiemateriaal. Je hebt de lambdawaarde nodig om de Rc- en Rd-waarde van je isolatie uit te rekenen. Deze wordt ook bij de specificaties van onze producten genoemd. Voor de lambdawaarde geldt; hoe lager de waarde, hoe beter het materiaal kan isoleren

De lambdawaarde hangt niet samen met de dikte van het materiaal. Een EPS isolatieplaat van 30mm heeft dus dezelfde lambdawaarde als een EPS plaat van 120mm. De Rd-waarde van deze platen is wel anders.

Rsi Rse Berekenen

Rekenwaarden Rsi / Rse	Rsi (m²-K)/W	Rse (m²-K)/W
vloeren bij een naar boven gerichte warmtestroom	0,10	0,10
vloeren boven buitenlucht	0,17	0,04
vloeren boven onverwarmde ruimte of kruipruimte	0,17	0,17
uitwendige scheidingsconstructies boven verwarmde ruimte, waarvan de grootste hellingshoek met de horizontaal kleiner of gelijk is aan 75°	0,10	0,04
overige scheidingsconstructies grenzend aan buitenlucht	0,13	0,04
overige scheidingsconstructies	0,13	0,13

De waarde van α kan als volgt worden bepaald:

1. indien het onderdeel een isolatielaag bevat die aan weerszijden wordt begrensd door een luchtlaag van meer dan 5 mm dikte, dan geldt α = 1, tenzij er voorzieningen zijn getroffen om convectie te voorkomen.

2. indien het onder 1) gestelde niet van toepassing is en als isolatiemateriaal uitsluitend cellulair glas is toegepast, dan geldt α = 0.

3. indien noch het onder 1) noch het onder 2) gestelde van toepassing is, maar het onderdeel - afgezien van eventuele afwerklagen (waaronder buitenspouwbladen) - onder geconditioneerde en beheerste omstandigheden wordt vervaardigd, dan geldt α = 0,02.

4. In alle overige gevallen geldt α = 0,05.

Heb je nog andere vragen over de isolatiewaarde? Neem dan gerust contact met ons op voor een persoonlijk advies.

Vind je dit verhaal nog te ingewikkeld en laat je liever iemand je isolatie regelen? Neem dan eens een kijkje op ons ‘Isolatieshop voor Partners’ platform! Hier vind je dé isolatiespecialist die bij je past.